शुक्रवार, २७ जुलै, २०१८

लाखो इथले गुरू...

आज आषाढ पौर्णिमा. महर्षी व्यास - ज्यांना हिंदू धर्माचे आद्य गुरु मानले जाते आणि ज्यांनी ४ वेद, १८ पुराणे, महाभारत आणि भगवद्गीता रचली अशी मान्यता आहे अशा व्यासमहर्षींची पौर्णिमा - अर्थात गुरु पौर्णिमा!

अखण्डमण्डलाकारं व्याप्तं येन चराचरम् ।

तत्पदं दर्शितं येन तस्मै श्रीगुरवे नमः ॥

श्री गुरु दत्ताने २४ गुरु केले हे आपण वाचले. मनुष्यही कशाकशापासून कायकाय शिकू शकतो हेही आपण बघितले. कला क्षेत्रातील विविध अविष्कार जसे कविता, गायन, नृत्य, अभिनय यांतील गुरु हे एका अर्थाने विश्वगुरुच असतात कारण हे अविष्कार जेवढे अभिजात तेवढेच सर्वंकष, सर्वव्यापी असतात. शब्दांमागील भाव आणि सुरांमधील मार्दव हे रंग-रूप, राहणीमान, भाषा, प्रांत, संस्कृती या सगळ्याच्या पलीकडे जाऊन केवळ मानवी भावविश्वाशी तादात्म्य पावणारे असते. म्हणूनच या द्वारे मानवी संस्कृतीस समृद्ध करणारे योगदान हे विश्वरूप ठरते.

मराठी ही मुळातच अत्यंत समृद्ध आणि अमृताशी पैजा जिंकणारी सुमधुर भाषा! साक्षात ज्ञानदेव माऊलींपासून आजच्या अत्यंत संवेदनशील आणि प्रतिभावंत नवकविंपर्यंत सर्व रचनाकारांनी मराठीच्या मुळच्या वैभवात भरच घातली. यापैकी एक गुरुतुल्य लेखक, कवि, गीतकार म्हणजे ग. दि. माडगुळकर. त्यांची रचना 'बिन भिंतींची उघडी शाळा' ही मुलांना हसत खेळत काही शिकविण्याबरोबरच शाळा कशी असावी आणि ज्ञानोपासक 'विद्यार्थी' कसे व्हावे याचा उत्तम धडा देते. गदिमांनी हे गीत रचले आणि त्याला स्वरसाज चढविला दुसऱ्या गुरुतुल्य गायक-संगीतकार बाबुजींनी!

'बाबूजी' अर्थात सुधीर फडके या स्वर्गीय प्रतिभेचे लेणे लाभलेल्या आणि एकापेक्षा एक सुमधुर आणि अविस्मरणीय गाणी मराठी भावजगतास देणाऱ्या स्वरांच्या बादशहाचे जन्मशताब्दीवर्ष दोनच दिवसांपूर्वी सुरु झाले. त्या निमित्ताने आयोजित कार्यक्रमांना ठिकठकाणी होणारी तुडुंब गर्दी ही जेवढी मराठी रसिकत्वाची साक्ष देते तेवढीच 'बाबूजी' या नावाचे गारुड इतक्या वर्षात तसूभरही कमी झालेले नाही, उलट वाढतेच आहे, हेही सिद्ध करते.

या दोन ऋषितुल्य शब्द-स्वर-गुरूंच्या स्पर्शाने समृद्ध झालेले हे निसर्गाचे ज्ञानगीत, गुरूपौर्णिमेनिमित्त...!


बिन भिंतीची शाळा... 

बिन भिंतीची उघडी शाळा
लाखो इथले गुरू
झाडे, वेली, पशु, पाखरे
यांशी गोष्टी करू...

बघू बंगला या मुंग्यांचा,
सूर ऐकुया या भुंग्यांचा
फुलाफुलांचे रंग दाखवील
फिरते फुलपाखरू
बिन भिंतीची उघडी शाळा
लाखो इथले गुरू...

सुगरण बांधी उलटा वाडा,
पाण्यावरती चाले घोडा
मासोळीसम बिन पायांचे
बेडकिचे लेकरू
बिन भिंतीची उघडी शाळा
लाखो इथले गुरू...

कसा जोंधळा रानी रुजतो,
उंदीरमामा कोठे निजतो
खबदाडातील खजिना त्याचा
फस्त खाऊनी करू
बिन भिंतीची उघडी शाळा
लाखो इथले गुरू...

भल्या सकाळी उन्हात न्हाऊ,
कड्या दुपारी पऱ्ह्यात पोहू
मिळेल तेथून घेउन विद्या
अखंड साठा करु
बिन भिंतीची उघडी शाळा
लाखो इथले गुरू...!

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा