मंगळवार, १९ सप्टेंबर, २०२३

वरदान...!



जवळपास १५ वर्षांपासून ही खंत व्हायरल होते आहे. दर वर्षी गणेश चतुर्थीला तर तिची हमखास आठवण येते. 'इत्यादी'वरच ही वेदना आजपर्यंत दोनदा प्रकटलीय, आज तिची ही तिसरी वेळ. याची कारण दोन - 

एक म्हणजे, दिवसेंदिवस समाजाच्या भौतिकतेत भौमितिक प्रमाणात वाढणाऱ्या रुची आणि वृद्धीने या देव आणि भक्ताच्या काल्पनिक संवादातील समर्पकता वाढून या अभिव्यक्तीतील विषाद अधिकच गहिरा होत चाललाय. 

दुसरे असे की, काव्यशास्त्र तथा पद्याच्या यमनियमात चपखल बसणारी ही काव्यरचना नसली तरी तिचा आशय-विषय आणि भाव-भान हे थेट काळजाला भिडणारे असल्याने त्याची 'प्रेरित' अथवा 'संपादित' आवृत्ती बनविण्याची गरज नाही.

तेंव्हा, या रचनेच्या अज्ञात कर्त्याला पुन्हा एकदा शतश: नमन करून आणि माऊलींच्या 'जो जे वांच्छिल तो ते लाहो, प्राणिजात' या पसायदानास स्मरून, त्याने देवाकडे मागितलेले वरदान सकळ मानव जातीस लाभो ही बाप्पाचरणी प्रार्थना ! 

परवा भेटला बाप्पा, जरा वैतागलेला वाटला
'दोन क्षण दम खातो' म्हणून माझ्या घरी टेकला
'उंदीर कुठे पार्क करू? लॉट नाही सापडला'
मी म्हंटलं सोडून दे, आराम करु दे त्याला…

तू पण ना देवा कुठल्या जगात राहतोस?
मर्सिडिस च्या जमान्यात उंदरावरून फ़िरतोस?
मर्सिडिस नाही निदान नॅनो तरी घेऊन टाक
तमाम देव मंडळींमधे भाव खाऊन टाक…

'इतक्या मागण्या पुरवताना जीव माझा जातो
भक्तांना खुश करेपर्यंत माझा जीव दमतो
काय करू आता सार मॅनेज होत नाही
पुर्वीसारखी थोडक्यात माणसं खुशही होत नाही

इमिग्रेशन च्या रिक्वस्ट्स ने सिस्टीम झालीये हॅंग
तरीदेखील संपत नाही भक्तांची रांग
चार आठ आणे मोदक देऊन काय काय मागतात
माझ्याकडच्या फ़ाइल्स नुसत्या वाढतच जातात'

माझं ऐक तू कर थोडं थोडं डेलिगेशन
मॅनेजमेंटच्या थेअरीमधे मिळेल सोल्यूशन
एम बी एचे फ़ंडे तू शिकला नाहीस का रे?
डेलिगेशन ऑफ़ ऍथॉरिटी ऐकल नाहीस का रे?

असं कर बाप्पा एक लॅपटॉप घेउन टाक
तुझ्या साऱ्या दूतांना कनेक्टीव्हिटी देऊन टाक
म्हणजे बसल्याजागी काम होइल धावपळ नको
परत येउन मला दमलो म्हणायला नको

माझ्या साऱ्या युक्त्यांनी बाप्प झाला खुश
'माग' म्हणाला 'हवं ते एक वर देतो बक्षिस
सी ई ओ ची पोझिशन, टाऊनहाऊस ची ओनरशिप
ईमिग्रेशनदेखील होइल लवकर मग ड्युअल सिटिझनशिप'

मी हसलो उगाच, म्हंटल, देशील जे मला हवं
म्हणाला मागून तर बघ, बोल तुला काय हवं?

'पारिजातकाच्या सड्यात हरवलेलं अंगण हवं'
'सोडून जाता येणार नाही अस एक बंधन हवं'
'हवा आहे परत माणसातला हरवलेला भाव'
'प्रत्येकाच्या मनाच्या कोपऱ्यात थोडासा शिरकाव'

'देशील आणून परत माझी हरवलेली नाती'
'नेशील मला परत जिथे आहे माझी माती'
'इंग्रजाळलेल्या पोरांना थोडं संस्कृतीचं लेणं'
'आईबापाचं कधीही न फ़िटणारं देणं'

'कर्कश्श वाटला तरी हवा आहे ढोलताशांचा गजर'
'भांडणारा असला तरी चालेल पण हवा आहे शेजार'
'य़ंत्रवत होत चाललेल्या मानवाला थोडं आयुष्याचं भान'
'देशील का रे बाप्पा माझ्या पदरात एवढं दान?'

"तथास्तु" म्हणाला नाही सोंडेमागून नुसता हसला,
सारं हाताबाहेर गेलंय पोरा… "सुखी रहा" म्हणाला !

या रचनेचा रचयिता जसा आजवर अज्ञात आहे तद्वत सदर रचना निनावी असल्याने, हत्ती आणि आंधळ्यांच्या गोष्टीनुसार ज्याला जो बोध झाला किंवा जो भाव भावला तसे नामकरण या रचनेच्या नशिबी आहे. माझे गेल्यावेळचे आकलन हे 'दहा दिवसाच्या खातिरदारीनंतर भक्त बाप्पाची त्याच्या संदेशासह बोळवण करतात म्हणून बाप्पाने नुसत्या आशिर्वादावर भक्ताची बोळवण केली...' असे असल्याने तेव्हा मी 'बोळवण' असे बारसे केले होते तथा आज मला यातील आशेची उमेद अधिक भावल्याने आजचे या रचनेचे नाव आहे... 'वरदान...!' 

काव्यरसिकांना, याच संदर्भातली माझी 'ऐकतोयस ना...?' ही एका फोटोवरून सुचलेली रचना इथे वाचता येईल.

1 टिप्पणी: